Ας θυμηθούμε την Ιστορία όπως την κάναμε πέρυσι, σαν παραμύθι. Κι από το παραμύθι αυτό, που μόνο παραμύθι δεν ήταν, θα αφήσουμε να ξετυλιχτεί η κόκκινη κλωστή της Ιστορίας ώσπου να γίνει μια γραμμή από άλικο αίμα έξω από το Πολυτεχνείο. Φέτος είμαστε μεγαλύτεροι και ξέρoυμε πολύ περισσότερα. Μπορούμε να κρίνουμε, να συγκρίνουμε και να προχωρήσουμε ακόμη παραπέρα.
Ακολουθούμε τα βήματα της Ιστορίας φέτος μέσα από τη Λογοτεχνία. Διαβάζουμε αποσπάσματα από το βιβλίο της Ζωρζ Σαρή "Τα γενέθλια". Η ηρωίδα της , η Άννα Παυλίδη, ήταν περίπου στην ηλικία μας κι ετοιμαζόταν για το πάρτυ των γενεθλίων της . Όμως ο κόσμος της αναποδογυρίστηκε και τα όνειρά της έγιναν στάχτη τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου του 1967 μια μέρα πριν από εκείνη που περίμενε με τόση ανυπομονησία. Από την πρώτη στιγμή έγιναν συλλήψεις ακόμη και βουλευτών και υπουργών της, εκλεγμένης από τον λαό, κυβέρνησης.
Την πρώτη αναταραχή διαδέχτηκε ο φόβος που άπλωσε σιγά σιγά τα δίχτυα του για άλλη μια φορά πάνω από την Ελλάδα. Τα ραδιόφωνα μετέδιδαν ψευδείς ειδήσεις, η ελευθερία του Τύπου και των δημοσιογράφων φιμώθηκε. Υπήρχε μοναχά μια αλήθεια: η αλήθεια της Χούντας.
Ο Πέτρος, ο καλύτερος φίλος της Άννας, πρόλαβε να φύγει με την οικογένειά του για το Παρίσι. Αυτοεξόριστοι ήταν, όπως και πολλοί άλλοι τα χρόνια εκείνα.
Διαβάζουμε ένα άρθρο εφημερίδας της εποχής μας και σχολιάζουμε τις πληροφορίες που αντλούμε για τους αυτοεξόριστους Έλληνες .
Ο Πέτρος ίσως ήταν τυχερός που βρήκε έναν ξένο τόπο που τον αγκάλιασε και τον βοήθησε να νιώσει ασφαλής κι ας του έλειπε η Ελλάδα και οι φίλοι του. Τουλάχιστον στη Γαλλία οι γονείς του δεν κινδύνευαν να συλληφθούν και να εξοριστούν στη Γυάρο, το θανατονήσι, όπως οι γονείς του Αντρέα...
Ο αγαπημένος της νονός, ο Δημήτρης Μαλέρης*, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό γιατί τόλμησε να μιλήσει στους φοιτητές του για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Τους κάλεσε από την έδρα του να "κρατήσουν ξύπνιο το μυαλό τους στους σκοτεινούς καιρούς και μ' αυτό να πολεμήσουν τη βαναυσότητα της εξουσίας". Τότε ήταν που μπήκε στη ζωή της Άννας και η φοβερή λογοκρισία.
*ο ήρωας Δημήτρης Μαλέρης είναι εμπνευσμένος από την πολιτική δράση του ακαδημαϊκού Δημήτρη Μαρωνίτη.
Ο μπαμπάς του Γιώργου και της Μαργαρίτας, ο Μίκης Θεοδωράκης κρύβεται μα δε θα γλιτώσει κι αυτός την εξορία. Τα τραγούδια του βλέπετε θεωρούνται επικίνδυνα από τους δικτάτορες. Αλήθεια, μερικές φορές τα βιβλία, τα τραγούδια και τα ποιήματα είναι πιο επικίνδυνα κι από τις βόμβες!
Πηγή: http://anoixtosxoleio.weebly.com
Η Κατερίνα στο "σφαγείο" της οδού Μπουμπουλίνας αρνιέται να πει πού έχει κρύψει τις προκηρύξεις με τα συνθήματα κατά της Χούντας. Αρνιέται να προδώσει τους συντρόφους της. Γράφει κρυφά με τα πονεμένα της χέρια ένα γράμμα στον Ζαν Πωλ Σαρτρ. Με χίλες προφυλάξεις το γράμμα φτάνει στα χέρια του παραλήπτη του και δημοσιεύεται σε γαλλική εφημερίδα. ΟΙ ξένοι μαθαίνουν την αλήθεια γα τα βασανιστήρια που η λογοκρισία της Χούντας κρατά επιμελώς κρυμμένα.
«Εδώ έφεραν και τον Ανδρέα. Μόλις τον πιάσανε τον βάλανε στο δίπλα δωμάτιο και πρόλαβε να μας ρωτήσει: ‘Βαράνε πολύ;’. Κι εμείς τότε δεν προλάβαμε να του απαντήσουμε. Μόνο αρχίσαμε το τραγούδι. Περιμέναμε την ώρα που θα τον ανεβάζανε επάνω, τραγουδάγαμε και του χτυπάγαμε συνθηματικά στον τοίχο. Τον ξεπροβοδίζαμε…
Είχε πάθει τρεις διασείσεις. Δεν ξέραμε πώς θα ξανακατέβαινε κάτω. Τα τρανζίστορ άρχιζαν να παίζουν στη διαπασών. Το βασανιστήριο ήταν σίγουρο. Τίποτα δεν μπορούσε να το εμποδίσει. Κι όμως υπήρχε μια μάχη που θα δινόταν. Στην πρώτη γραμμή του πυρός. Τον ανέβασαν και τον κρατήσανε μέχρι να ξημερώσει. Όλο το βράδυ είμαστε μαζί του. Σε μια στιγμή έπαψαν να ακούγονται χτυπήματα ή μοτοσικλέτα… και ακούγαμε μόνο ουρλιαχτά. Τότε δεν αντέξαμε. Η Χρυσή έβαλε υστερικές φωνές και η Αριάδνη τιναζόταν από σπασμούς. Εγώ έλεγα και ξαναέλεγα δυνατά: ‘Να πεθάνει! Να πεθάνει! Να μην βασανίζεται άλλο!’. Ακούγαμε τα νερά που του ρίχνανε και το κιούπι που ανεβοκατέβαινε. Τα ξημερώματα ακούστηκε: ‘Φτάνει, δεν θα αντέξει άλλο!’. Τότε πέσαμε και εμείς να κοιμηθούμε. Όταν την άλλη μέρα κοιτάξαμε από την τρύπα του δωματίου του είδαμε ένα μάτσο κρέας ματωμένο. Όταν ο Ανδρέας μας ξανακοίταξε με το παραμορφωμένο πρόσωπό του ανάμεσα στα αίματα και στα γένια, χαμογελούσε, τους είχε νικήσει». "Μπουμπουλίνας 18", Κίτυ Αρσένη
Ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Ανδρέας Λεντάκης μαζί με άλλους συλληφθέντες επινοούν έναν κώδικα για να επικοινωνούν με χτυπήματα στον τοίχο... κι ο κώδικας γίνεται τραγούδι.
«Το μεσημέρι χτυπάνε στο γραφείο, μετρώ τους χτύπους, το αίμα μετρώ. Είμαι θρεφτάρι, μ' έχουν κλείσει στο σφαγείο, σήμερα εσύ, αύριο εγώ. Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Ανδρέα, μετρώ τους χτύπους, τον πόνο μετρώ. Πίσω απ' τον τοίχο πάλι θα 'μαστε παρέα Τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ, που πάει να πει σ' αυτή τη γλώσσα τη βουβή, βαστάω γερά κρατάω καλά».
Κι όμως υπάρχει ένα μέρος που δεν το διαφεντεύει ο φόβος αλλά η αγάπη, η καλοσύνη, η δύναμη της ψυχής κι η λαχτάρα για ελευθερία, για γνώση, για δημοκρατία. Το "κρυφό σχολειό" της κυρίας Ξένου, ένα σχολειό αλλιώτικο από τα άλλα όπου οι δασκάλες και τα πιστιρίκια κάνουν αντιστέκονται στη Χούντα... μαθαίνοντας γράμματα! Ας ψάξουμε αν δούμε αν στη Βιβλιοθήκη της τάξης ή του σχολείου μας υπάρχουν απαγορευμένα βιβλία. Ίσως να είναι περισσότερα από όσα νομίζουμε...
Όλη την εβδομάδα ζούσαμε σε ρυθμούς χούντας, έτσι όπως τους διαβάζαμε και τους βλέπαμε στα ντοκιμαντέρ. Το σχολείο μας ήταν το σχολείο της κυρίας Ξένου. Η κυρία Ελευθερία ήταν η κυρία Ρίτα.
Η ημερομηνία στον πίνακα και στα τετράδιά μας έγραφε Νοέμβριος του 1972. Τις τελευταίες τρείς ημέρες αλλάξαμε τα θρανία και τα βάλαμε όπως ήταν τότε: το ένα πίσω από το άλλο. Όταν λέγαμε μάθημα σηκωνόμαστε όρθιοι κι αν έμπαινε κάποιος μεγάλος στην τάξη πεταγόμαστε όρθιοι. "κλαρίνο" που λέει και η Άννα, η ηρωίδα της Ζωρζ Σαρή, και κρύβαμε κάτω από το θρανίο τα απαγορευμένα αναγνώσματα. Αν έπρεπε να βγούμε από την τάξη, στο γυρισμό χτυπούσαμε με συνθηματικό τρόπο την πόρτα για να καταλάβουν όλοι πως ήμαστε εμείς και να πάει η ψυχή τους στη θέση της.
Διαβάσαμε το ποίημα του Αζιζ Νεσίν και το αγαπήσαμε πολύ. Συμφωνήσαμε πως σε κάθε δύσκολη περίσταση, σε κάθε σκοτεινή εποχή οι περισσοτεροι άνθρωποι φτιάχνουν τον "σύλλογο του σώπα". Είναι εκείνοι οι λίγοι τελικά μου τολμούν να υψώσουν τη φωνή τους, να ξεδιπλώσουν τα φτερά τους και να συμπαρασύρουν τους πολλούς. Η σιωπηλή, η μουγκή πλειοψηφία έχει τη δύναμη, μα δεν το ξέρει...Τι θα γινόταν άραγε αν συνειδητοποιούσε τη δυναμή της;
"Συλλογίζομαι πως αν όλες οι πολυκατοικίες στη Στουρνάρη και στην οδό Πολυτεχνείου άνοιγαν διάπλατα τις πόρτες και τα παράθυρα, αν φώτιζαν όλα τα δωμάτια και τα μπαλκόνια, ετούτα τα μεσάνυχτα δεν θα μπορούσαν να μας μακελέψουν. Κι ήξερα πως ό,τι γίνει απόψε εδώ, θα γίνει με την ανοχή των πολυκατοικιών – της σιωπηλής πλειοψηφίας. Κι αυτό που λέει ο Φραντς Φανόν για τους δειλούς και τους προδότες, ήταν εδώ ακριβώς που εφάρμοζε απόλυτα. Αναρωτιόμουν τι να κάνουν στα σπιτάκια τους. Θα κοιμούνταν άραγε;"
| Μάρω Δούκα | Η αρχαία σκουριά | εκδόσεις Πατάκη |
Συναντήσαμε ξανά δυο πρόσωπα που είχαμε γνωρίσει από την Ιστορία μας παλιότερα. Η Σοφία Βέμπο και ο Μανώλης Γλέζος. Δυο φωτογραφίες που τις χωρίζουν 44 ολόκληρα χρόνια!
17 Νοεμβρίου 1973, ο σωστός άνθρωπος στην σωστή θέση και στιγμή, η Σοφία Βέμπο στο μπαλκόνι της στην οδό Πατησίων (η είσοδος της πολυκατοικίας από Στουρνάρη 49A) παρακολουθούσε τα τανκς να εισβάλλουν στο Πολυτεχνείο (φωτο Β. Καραγεώργος). Κατέβηκε στην είσοδο της πολυκατοικίας της, άνοιξε την πόρτα και έβαλε μέσα όσους φοιτητές έβλεπε να περνάνε από μπροστά της. Τις αμέσως επόμενες ώρες, το σπίτι της μετατρέπεται σε πρόχειρο σταθμό πρώτων βοηθειών, ενώ αρνείται ότι συμβαίνει κάτι όταν η ασφάλεια χτυπά την πόρτα της. Ποιος να τολμήσει να πάει κόντρα στην "Εθνική" μας τραγουδίστρια. «Εγώ δεν φοβήθηκα Γερμανούς και Ιταλούς, θα φοβηθώ τους δικούς μας!» Πράγματι, ένα βράδυ, που επέστρεφε από βραδυνή παράσταση στο θέατρο, ένας Ιταλός την είχε χτυπήσει δυνατά με σιδερένιο λοστό και σωριάστηκε κάτω. Την επομένη, όταν με ανώνυμο τηλεφώνημα την απείλησαν να μην ξαναεμφανιστεί στο θέατρο, εκείνη τους είπε «εντάξει, τότε θα τραγουδάω στο ραδιόφωνο». Ακολούθησε η σύλληψη και ο εγκλεισμός της στις φυλακές Αβέρωφ, η φυγάδευση της -μεταμφιεσμένη- στην Αίγυπτο όπου συνέχισε τις εμφανίσεις της στους εκεί Έλληνες δίνοντας όλες τις εισπράξεις για τις ανάγκες του αγώνα (πάνω από 18.000 χρυσές λίρες, ποσό τεράστιο για την εποχή!). Με την στάση της την βραδιά του Πολυτεχνείου εξιλεώθηκε για την αμήχανη για όλους πράξη της να συμμετέχει στις γιορτές της επταετίας στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο. Μάλιστα, ήταν η πρώτη που εμφανίστηκε στο ίδιο Στάδιο στις εκδηλώσεις για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας , παραφράζοντας "τον ύμνο της". "Παιδιά, της Ελλάδος, παιδιά.. Που τα τανκς γονατίσαν, κείνη τη βραδιά.." 17 Νοεμβρίου 2017. Στα 95 του χρόνια ο Μανώλης Γλέζος δεν φοβάται την καταρρακτώδη βροχή. Την περιφρονεί και με υψωμένη τη γροθιά κατευθύνεται στο μνημείο του Πολυτεχνείου για να καταθέσει λίγα λουλούδια, ως φόρο τιμής στους πεσόντες. (πηγή ekriti)
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν σκότωσε τον Δράκοντα της Χούντας μα τον τραυμάτισε θανάσιμα. Ενώ τρέκλιζε του δόθηκε η χαριστική βολή τον Ιούλιο του 1974 όταν η Τουρκία με 40.000 άνδρες εισέβαλε στην Κύπρο με μια επιχείρηση που είχε την κωδική ονομασία "Αττίλας". Η ελληνική πλευρά πιάστηκε στον ύπνο και η αντίδρασή της εκδηλώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση. Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για εισβολή, αλλά για «ειρηνική επέμβαση», με σκοπό την επαναφορά της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο, που είχε καταλυθεί από το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου (15 Ιουλίου 1974).
Στις 23 Ιουλίου 1974 η επτάχρονη δικτατορία της 21ης Απριλίου, υπό το βάρος της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, κατέρρευσε. Οι στρατιωτικοί παρέδωσαν την εξουσία στους πολιτικούς και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ορκίστηκε πρωθυπουργός της χώρας, επικεφαλής της κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητας» τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Ιουλίου. Από την ημέρα αυτή αρχίζει η εποχή της «Μεταπολίτευσης», η λαμπρότερη, ίσως, περίοδος της πολιτικής ιστορίας του ελληνικού κράτους. (πηγή: σαν σήμερα, wikipedia)
Μόνο η ανοιχτή πληγή της Κύπρου δεν έχει κλείσει. Ακόμη και σήμερα η Λευκωσία είναι η μόνη διχοτομημένη πρωτεύουσα της Ευρώπης.
0 Comments
Leave a Reply. |
Archives
March 2018
Categories |
Γραμματομαζώματα... αριθμοσκορπίσματα